Diş dolgusu, çürük veya travma nedeniyle hasar görmüş dişlerin restore edilmesi amacıyla yapılan bir diş tedavi yöntemidir. Dolgu, dişteki hasarlı bölgenin temizlenip boşaltılmasından sonra, dişi eski formuna ve işlevine geri kazandırmak için özel bir malzemeyle doldurulması işlemidir. Dolgular, hem estetik hem de işlevsel olarak dişlerin normal yapısına uygun olacak şekilde yapılır.
Diş Dolgusu Nasıl Yapılır?
Diş dolgusu işlemi genellikle şu adımlarla gerçekleştirilir:
1. Muayene ve Çürüğün Tespiti
İlk aşamada diş hekimi, dişin durumunu değerlendirir ve çürüğün veya hasarın boyutunu tespit eder. Çoğu zaman, diş çürüğünü tespit etmek için diş röntgeni çekilir. Bu aşama, dişin çürüğün temizlenmesi ve dolgu yapılması için uygun olup olmadığını anlamak için gereklidir.
- Süre: Muayene ve teşhis genellikle 5-10 dakika sürer.
2. Lokal Anestezi
Dolgu işlemi yapılmadan önce, hastanın ağrı veya rahatsızlık hissetmemesi için lokal anestezi uygulanır. Anestezi, dişin ve çevresindeki bölgenin uyuşmasını sağlar. Küçük çürüklerde bazen anestezi gerekmez, ancak daha derin çürüklerde genellikle uygulanır.
- Süre: Lokal anestezi uygulaması ve etki göstermesi 5-10 dakika sürer.
3. Çürük Dokunun Temizlenmesi
Anestezi etkisini gösterdikten sonra, diş hekimi dişteki çürük ya da hasarlı dokuyu temizler. Bu işlem, özel dental aletlerle yapılır. Çürüğün tamamen temizlenmesi önemlidir, çünkü kalan çürük dokular, dolgudan sonra dişin tekrar enfekte olmasına neden olabilir.
- Süre: Çürüğün temizlenmesi, çürüğün derinliğine ve boyutuna bağlı olarak 5-15 dakika sürer.
4. Dolgu Malzemesinin Yerleştirilmesi
Çürük temizlendikten sonra, boşaltılan diş bölgesine uygun dolgu malzemesi yerleştirilir. En yaygın kullanılan dolgu malzemeleri şunlardır:
- Kompozit Dolgu: Beyaz renkte, dişin doğal görünümüne en uygun malzemedir. Özellikle ön dişlerde estetik kaygılar nedeniyle tercih edilir.
- Amalgam Dolgu: Gümüş renkli, dayanıklı bir dolgu malzemesidir. Genellikle arka dişlerde kullanılır.
- Porselen Dolgu (Inley/Onlay): Diş laboratuvarında hazırlanan ve dişin üzerine yapıştırılan estetik dolgu türüdür.
- Altın Dolgu: Nadiren kullanılır, ancak dayanıklılığı yüksek olan bir dolgu çeşididir.
- Süre: Dolgu malzemesinin yerleştirilmesi ve şekillendirilmesi genellikle 5-15 dakika sürer. Porselen ve altın dolgular, laboratuvarda hazırlandığı için birkaç gün sürebilir.
5. Dolguya Şekil Verme ve Sertleştirme
Dolgu malzemesi yerleştirildikten sonra, diş hekimi dişin doğal formunu geri kazandırmak için dolguya şekil verir. Kompozit dolgular, özel bir ışık cihazı kullanılarak sertleştirilir. Dolgunun sertleştirilmesi ve şekillendirilmesi, dişin kapanışında herhangi bir sorun yaşanmaması için önemlidir.
- Süre: Dolgunun sertleştirilmesi ve şekillendirilmesi yaklaşık 5-10 dakika sürer.
6. Son Kontrol ve Düzeltme
Dolgu yerleştirildikten ve sertleştirildikten sonra, diş hekimi dolguyu kontrol eder. Dişin doğal kapanışını sağlamak ve fazla yüksek veya alçak dolgu olmadığından emin olmak için ısırma kontrolü yapılır. Gerekirse küçük düzeltmeler yapılır.
- Süre: Son kontrol ve düzeltmeler genellikle 5-10 dakika sürer.
Diş Dolgusu Ne Kadar Sürede Yapılır?
Diş dolgusu işlemi, dişteki çürüğün derinliği ve dolgu malzemesine bağlı olarak 20-60 dakika arasında tamamlanır. Daha karmaşık veya çoklu dolgu işlemleri daha uzun sürebilir.
- Kompozit Dolgu: Genellikle 20-40 dakika sürer. Tek seansta tamamlanabilir.
- Amalgam Dolgu: Genellikle 20-30 dakika sürer. Tek seansta tamamlanır.
- Porselen veya Altın Dolgu: Bu dolgular diş laboratuvarında hazırlandığı için iki seans gerekebilir. İlk seansta diş hazırlığı ve ölçü alınır, ikinci seansta ise dolgu yerleştirilir. Toplamda 1-2 hafta sürebilir.
Diş Dolgusunun Türleri
- Kompozit Dolgu (Beyaz Dolgu): Diş renginde olduğu için estetik açıdan avantajlıdır. Çürük temizlendikten sonra doğrudan dişe uygulanır ve ışıkla sertleştirilir. Özellikle ön dişlerde tercih edilir.
- Amalgam Dolgu (Gümüş Dolgu): Gümüş renginde, dayanıklı bir dolgu malzemesidir. Genellikle arka dişlerde kullanılır ve çok dayanıklıdır. Ancak estetik kaygılar nedeniyle ön dişlerde pek tercih edilmez.
- Porselen Dolgu (Inlay/Onlay): Diş laboratuvarında hazırlanır ve dişin üzerine yapıştırılır. Kompozit dolgulara göre daha dayanıklıdır ve estetik açıdan da avantajlıdır.
- Altın Dolgu: Diş laboratuvarında yapılan altın dolgular, çok dayanıklıdır ancak estetik kaygılar ve yüksek maliyet nedeniyle nadiren tercih edilir.
Diş Dolgusu Sonrası Dikkat Edilmesi Gerekenler
Diş dolgusu sonrasında, özellikle lokal anestezi etkisi geçene kadar dikkat edilmesi gereken bazı noktalar vardır:
- Anestezi Etkisi Geçene Kadar Yemek Yemeyin: Anestezi etkisi altındaki bölgede his kaybı olduğu için dil veya dudağınızı ısırma riskine karşı dikkatli olun. Anestezi etkisi genellikle 1-2 saat içinde geçer.
- Sert Gıdalardan Kaçının: İlk günlerde sert veya yapışkan yiyeceklerden kaçınmak, dolgunun yerinden oynamasını önler.
- Diş Hassasiyeti: İlk birkaç gün dolgunun olduğu bölgede sıcak ve soğuk yiyeceklere karşı hassasiyet olabilir. Bu durum genellikle geçicidir.
- Düzenli Ağız Bakımı: Dolgu yapılan dişlerin düzenli olarak fırçalanması ve diş ipi kullanımı, dolgunun ömrünü uzatır.
Diş Dolgusunun Ömrü
Diş dolgularının ömrü, kullanılan malzemeye ve ağız bakımına bağlı olarak değişir:
- Kompozit Dolgular: Genellikle 5-10 yıl ömre sahiptir.
- Amalgam Dolgular: Daha dayanıklı olup, 10-15 yıl boyunca sorunsuz kullanılabilir.
- Porselen Dolgular: Dayanıklıdır ve 10-15 yıl arasında ömürleri vardır.
- Altın Dolgular: Çok dayanıklıdır ve 20 yıl veya daha fazla süre dayanabilir.
Sonuç
Diş dolgusu, çürük veya hasar görmüş dişlerin tedavi edilmesi ve işlevselliğinin geri kazandırılması için en yaygın diş tedavi yöntemlerinden biridir. İşlem genellikle 20-60 dakika arasında tamamlanır ve dişin doğal görünümünü ve fonksiyonunu eski haline getirir. Düzenli diş temizliği ve kontrollerle dolgunun uzun yıllar boyunca sağlıklı bir şekilde kullanılmasını sağlamak mümkündür.
