Ortodonti Tedavisi: Süreç ve Süresi

Ortodonti tedavisi, dişlerin ve çene yapısının düzgün hizalanmasını sağlamak amacıyla uygulanır. Tedavi, hem estetik hem de fonksiyonel sorunları düzeltir, çiğneme, konuşma ve ağız hijyenini iyileştirir. Tedavi süreci, hastanın ihtiyaçlarına ve sorunlarının ciddiyetine göre değişir. Genel olarak tedavi, üç ana aşamadan oluşur: teşhis, aktif tedavi ve pekiştirme (retansiyon).

1. Teşhis ve Tedavi Planlaması

Tedavi süreci, ilk muayene ve teşhis ile başlar. Ortodontist, hastanın diş yapısını, çene uyumunu ve dişlerin kapanış şeklini değerlendirir. Teşhis aşamasında şu adımlar izlenir:

• Muayene: Dişler, çene yapısı ve ağız içi detaylı bir şekilde incelenir.
• Röntgen ve Fotoğraflar: Ağız içi ve yüz fotoğrafları ile çene ve diş yapısını inceleyen röntgenler çekilir.
• Dijital veya Fiziksel Alçı Model: Dişlerin tam pozisyonunu görmek ve planlama yapmak için ağızdan ölçü alınarak bir model oluşturulur.

Bu veriler ışığında, ortodontist hastaya uygun tedavi yöntemini belirler ve tedavi süresi hakkında bilgi verir.

2. Aktif Tedavi Aşaması

Bu aşamada, dişlerin doğru pozisyona getirilmesi için ortodontik aparatlarla (örneğin diş telleri, şeffaf plaklar) müdahale edilir. Tedavi süresi, kullanılan yöntem ve hastanın tedaviye verdiği yanıta göre değişir.

Yaygın Ortodontik Tedavi Yöntemleri:

• Braketler (Diş Telleri): En yaygın kullanılan yöntemdir. Dişlerin üzerine yapıştırılan braketler, tellerle birleştirilir ve zamanla dişlerin doğru pozisyona getirilmesini sağlar. Braketler metal, seramik (şeffaf) veya lingual (dişlerin iç kısmına yerleştirilen) olabilir.
• Şeffaf Plaklar (Invisalign): Dişlerin hareket etmesini sağlamak için şeffaf, çıkarılabilir plaklar kullanılır. Plaklar, dişlerin mevcut pozisyonuna göre kişiye özel olarak üretilir ve düzenli aralıklarla değiştirilir.
• Fonksiyonel Apareyler: Çene bozukluklarını düzeltmek için kullanılan apareylerdir. Özellikle çocuklarda alt veya üst çenenin doğru gelişimine yardımcı olur.
• Ekstraksiyon (Diş Çekimi): Bazı durumlarda, çene darlığı nedeniyle dişlerde yer açmak için diş çekimi gerekebilir. Bu, dişlerin düzgün bir şekilde hizalanmasına yardımcı olur.

Tedavi Süresi

Ortodonti tedavisinin süresi, hastanın yaşına, dişlerin ve çenenin durumuna ve tedavi yöntemine bağlı olarak değişiklik gösterir. Genel olarak ortodonti tedavisi 12-36 ay arasında sürer. Hafif çapraşıklıklarda tedavi süresi daha kısa olabilirken, karmaşık vakalar daha uzun süre alabilir.

• Çocuklar ve Ergenler: Diş gelişimi devam eden gençlerde tedavi genellikle daha kısa sürede sonuçlanır çünkü kemik yapısı daha esnektir ve dişler daha kolay hareket eder.
• Yetişkinler: Yetişkinlerde kemik yapısı daha sert olduğu için tedavi süresi biraz daha uzun olabilir. Ancak günümüzde yetişkinler için de etkili tedavi yöntemleri mevcuttur.

3. Pekiştirme (Retansiyon) Aşaması

Aktif tedavi tamamlandıktan sonra, dişlerin yeni konumlarını korumaları için pekiştirme aşamasına geçilir. Dişler, tedavi bittikten sonra eski konumlarına dönme eğilimindedir, bu yüzden bu aşama çok önemlidir. Retansiyon aşamasında şu yöntemler kullanılır:

• Pekiştirme Apareyleri (Retainer): Dişlerin yeni konumunu korumak için takılan sabit ya da çıkarılabilir apareylerdir. Sabit retainer’lar genellikle dişlerin arkasına yerleştirilir ve uzun süreli kullanım için uygundur. Çıkarılabilir retainer’lar ise belirli süreler boyunca (günde birkaç saat ya da gece) takılır.
• Pekiştirme süresi hastadan hastaya değişmekle birlikte genellikle birkaç ay ile birkaç yıl arasında devam eder. Bazı vakalarda ömür boyu pekiştirme gerekebilir.

Tedavi Sürecini Etkileyen Faktörler

• Yaş: Genç yaştaki bireylerde tedavi süreci genellikle daha kısa olur çünkü kemikler daha esnektir.
• Problem Ciddiyeti: Hafif çapraşıklıklar ve küçük çene bozuklukları daha hızlı düzeltilebilir.
• Hasta Uyumu: Hastanın tedaviye olan uyumu, tedavi süresini önemli ölçüde etkiler. Apareylerin düzenli kullanılması, randevulara gitmek ve ağız hijyenine dikkat etmek tedavi sürecini hızlandırır.

Sonuç olarak, ortodonti tedavisi hastaya özgü planlanan, sabır gerektiren bir süreçtir. Tedavi sonrasında düzgün hizalanmış dişler, hem estetik hem de sağlık açısından büyük fayda sağlar.